ka eṣa varṇaḥ?

saṃskṛtasya bahavo varṇāḥ. bahavo varṇāḥ svarāḥ.

bahavaḥ svarā hrasvāḥ. sarve hrasvāḥ svarā hrasva­kālam uccāryante.

bahavaḥ svarā dīrghāḥ. sarve dīrghāḥ svarā dīrgha­kālam uccāryante.

bahavaḥ svarāḥ samānākṣarāni. sarve hrasvāḥ svarāḥ samānākṣarāṇi. bahavo dīrghāḥ svarāḥ samānākṣarāṇi.

bahavaḥ svarāḥ saṃdhyakṣarāni. sarve saṃdhyakṣarāṇi dīrghāḥ svarāḥ. saṃdhyakṣaraṃ saṃdhir dvayor asavarṇayoḥ svarayoḥ.

ka eṣa varṇaḥ?

eṣa varṇaḥ svaraḥ. eṣa svaro '­kāraḥ.

kim a­kāro hrasvaḥ svaraḥ? kim a­kāro dīrghaḥ svaraḥ? a­kāro hrasvaḥ svaraḥ. a­kāro na dīrghaḥ svaraḥ.

kim a­kāraḥ samānākṣaram? kim a­kāraḥ saṃdhyakṣaram? a­kāraḥ samānākṣaram. a­kāro na saṃdhyakṣaram.

kim a­kāra i­kāraś ca savarṇau? a­kāra i­kāraś ca na savarṇau.

kasmād a­kāra i­kāraś ca na savarṇau? a­kāro '­varṇasya. kintv i­kāra i­varṇasya. etasmād a­kāra i­kāraś ca na savarṇau.

eṣa svaraḥ kaḥ?

eṣa svara ū­kāraḥ.

kim ū­kāro dīrghaḥ svaraḥ? ū­kāro dīrghaḥ svaraḥ.

kim ū­kāraḥ samānākṣaram? ū­kāraḥ samānākṣaram. ū­kāro na saṃdhyakṣaram.

kim ū­kāra u­kāraś ca savarṇau? ū­kāra u­kāraś ca savarṇau.

kasmād ū­kāra u­kāraś ca savarṇau? ū­kāra u­varṇasya. u­kāra u­varṇasya. etasmād ū­kāra u­kāraś ca savarṇau.

eṣa svaraḥ kaḥ?

eṣa svara ḷ­kāraḥ.

kiṃ ḷ­kāro dīrghaḥ svaraḥ? ḷ­kāro na dīrghaḥ svaraḥ. ḷ­kāro hrasvaḥ svaraḥ.

ḷ­kāra ḷ­varṇasya. kiṃ ḷ­varṇasya dīrghaḥ svaraḥ? ḷ­varṇasya na dīrghaḥ.

kiṃ ḷ­kāraḥ saṃdhyakṣaram? ḷ­kāro na saṃdhyakṣaram. ḷ­kāraḥ kaḥ? ḷ­kāraḥ samānākṣaram.

ka eṣa svaraḥ?

eṣa svara ai­kāraḥ.

kim ai­kāro hrasvaḥ svaraḥ? ai­kāro na hrasvaḥ svaraḥ. ai­kāro dīrghaḥ svaraḥ.

kim ai­kāraḥ samānākṣaram? kim ai­kāraḥ saṃdhyakṣaram? ai­kāro na samānākṣaram. ai­kāraḥ saṃdhyakṣaram.

ai­kāraḥ saṃdhir dvayoḥ svarayoḥ. ai­kāraḥ saṃdhir dvayor asavarṇayoḥ svarayoḥ.

ai­kāraḥ saṃdhiḥ kayor dvayoḥ svarayoḥ? ai­kāraḥ saṃdhir etayor dvayoḥ svarayoḥ:

iti bahavaḥ svarāḥ. iti bahavaḥ svarāḥ saṃskṛtasya.